नेपालको सामाजिक एवं साँस्कृतिक अवस्था (65 Questions)

जनगणना २०७८ अनुसार नेपालका प्रमुख धर्महरु


जनगणना २०७८

धर्म

 जनसंख्या

योगदान/अनुपात

हिन्दु

२३६७७७४४

८१.१९

बौद्ध

२३९३५४९

८.२१

इस्लाम

१४८३०६६

५.०९

किरात

९२४२०४

३.१७

क्रसियन

५१२३१३

१.७६

नेपालका प्रमुख भाषाहरु

    प्रमुख १० भाषाको जनसंख्या घटबढ तथा अनुपात

     

    जनगणना २०७८

    भाषा

     जनसंख्या

    योगदान/अनुपात

    नेपाली

    १३०८४४५७

    ४४.८६

    मैथिली

    ३२२२३८९

    ११.०५

    भोजपुरी

    १८२०७९५

    ६.२४

    थारू

    १७१४०९१

    ५.८८

    तामाङ

    १४२३०७५

    ४.८८

    बज्‍जिका

    ११३३७६४

    ३.८९

    अवधि

    ८६४२७६

    २.९६

    नेवारी

    ८६३३८०

    २.९६

    मगर

    ८१०३१५

    २.७८

    डोटेली

    ४९४८६४

    १.७

    कुन  पर्व कहिले पर्दछ 

    मातातिर्थ औँशी
    वैशाख कृष्ण औंशी (आमाको मुख हेर्ने दिन)
    हरिशयनी एकादशी
    अषाढ शुक्ल एकादशी (तुलसी रोप्ने)
    हरिवोधनी एकादशी
    कार्तिक शुक्ल एकादशी (तुलसी विवाह)
    नाग पञ्चमी
    श्रावण शुक्ल पञ्चमी
    ऋृषि तर्पनी (जनै पुर्निमा)
    श्रावण शुक्ल पुर्णिमा
    महाशिवरात्री
    फागुन कृष्ण चतुर्दशी
    घटस्थापना
    आश्विन शुक्ल प्रतिपदा
    स्वरस्थानी व्रत
    पौष शुक्ल पूर्णिमा देखी माघ शुक्ल पूर्णिमा सम्म
    गाईजात्रा
    भाद्र कृष्ण प्रतिपदा
    चैते दशै
    चैत्र शुक्ल अष्टमी

    कसका गुरु को ?

    देवताहरुको गुरु
    वृहस्पति
    दैत्यहरुका गुरु
    शुक्राचार्य
    रामचन्द्रका गुरु
    विश्वामित्र
    कृष्णका गुरु
    सन्दिपनि
    गोरखनाथका गुरु
    मच्छिन्द्रनाथ 
    मच्छिन्द्रनाथका गुरु
    आदिनाथ

    महर्षि वाल्मिकिद्धारा लिखित रामायणका ७ काण्ड

    १) बालकाण्ड        २) अयोध्या काण्ड   ३) अरण्य काण्ड    ४) किस्किन्दा काण्ड    ५) सुन्दर काण्ड   

    ६) युद्ध काण्ड     ७) उत्तर काण्ड


    हिन्दु दर्शनका ६ शास्त्र तथा तिनका प्रवर्द्धक

       

    शास्त्र

    प्रवर्द्धक

    शास्त्र

    प्रवर्द्धक

    योग शास्त्र
    पतञ्जली
    न्याय शास्त्र
    गौतम ऋृषि
    साख्याशास्त्र
    कपिल
    पूर्व मिमांसा
    जैमिनि
    उत्तर मिमांस वा वेदान्त
    व्यास
    वैशिषिक शास्त्र
    कर्णाद

    बौद्ध धर्मका चार आर्य-सत्य

    १) पहिलो - दुःख छ
    २) दोश्रो -  दुःख को कारण छ
    ३) तेश्रो - दुःख निरोधको अवस्था छ (दुःख बाट बच्न सकिन्छ )
    ४)चौथो - दुःख मुक्तिको उपाय छ ।

     

    विभिन्न जातिसँग सम्बन्धित नृत्यहरु

    नाच

    जातजाती

    नाच

    जातजाती

    झाम्रे

    गुरुङ्ग, मगर

    सोरठी नाच

    गुरुङ्ग,मगर

    रोदी

    गुरुङ्ग,मगर

    टप्पा

    गुरुङ्ग,मगर

    पुटपुटे नाच

    गरुङ्ग

    कौरा नाच

    मगर

    मारुनी नाच

    मगर

    पाङ्दुरे नाच

    मगर

    सेलो नाच

    तामाङ्ग

    कर्माधर्मा नाच

    झागड

    धान नाच

    लिम्बु 

    चण्डी नाच

    राई

    बाह्रमासे  नाच

    थारु



    कुन समुहमा के पर्दछ ?


    चार युग

    सत्य युग, त्रेता युग, द्धापर युग, कली युग

    चार धाम

    जगन्नाथ, रामेश्वरम, द्धारिका , बद्रीनाथ

    नेपालका चार तिर्थ

    वराह क्षेत्र , रुरुक्षेत्र, मुक्ति क्षेत्र, र हरिहर क्षेत्र

    चार बौद्ध तिर्थ

    लुम्बिनी, सारनाथ, बोधगया, र कुशीनगर

    पशुपतिका पञ्च मुख

    पूर्व - तत्पुरुष, पश्चिम - सद्योजात, उत्तर - बामदेव, दक्षिण - अद्योर, उर्ध्व - इसान

    काठमाण्डौं चार नारायण

    चाँगु नारायण, इचंगु नारायण, विशंखु नारायण, शेषनारायण

    काठमाण्डौंका चार वाराही

    बज्र वाराही, धुम वाराही, नील वाराही, र धनतले(श्वेत) वाराही

    काठमाण्डौंका चार भञ्याङ

    साँगा भञ्याङ, पाँचमाने भञ्याङ, पाटी भञ्याङ, र खरी भञ्याङ

    वेदका छ अंग

    शिक्षा , कल्प, व्याकरण, छन्द , ज्योतिषि, निरुक्त

    नवरस

    श्रृङ्गार, हास्य, करुणा, रौद, वीर, भयानक, वीभत्स , अद्भुत र शान्त

    केही प्रसिद्ध मन्दिर तथा धार्मिक स्थलहरु 

    प्रसिद्ध/धार्मीक स्थल

    जिल्ला/स्थान

    प्रसिद्ध/धार्मीक स्थल

    जिल्ला/स्थान

    विन्ध्यवासिनी, तालवाराही

    कास्की

    धीरधाम मन्दिर

    दार्जिलिङ (जुद्धशमशेरद्धारा आफ्ना पिता धिरशमशेरको नाममा स्थापना)

    लाटीकोइली, काँक्रे विहार , देउतीबज्यै

    सुर्खेत

    कंकाली माई

    बारा

    चुरिया माई, भुटनदेवी

    मकवानपुर

    उग्रतारा

    डडेलधुरा

    रामारोसन

    अछाम

    वडीकेदार, खप्तड, शैलेश्वरी

    डोटी

    कुशेश्वर महादेव

    सिन्धुली

    ठाकुरद्धार

    बर्दिया

    साली भिनाजुका पाइला

    सुर्खेत

    स्वर्गद्धारी

    प्युठान

    बडिमालिका

    बाजुरा

    पाथीभरा देवीको मन्दिर

    ताप्लेजुङ्ग

    छिन्नमस्ता भगवती

    सप्तरी

    भैसालोटन, बाल्मिकी आश्रम

    नवलपरासी

    सतासीधाम, अर्जुनधारा

    झापा



    नोटः विलास मन्दिर भनेर बसन्तपुर दरवारलाई चिनिन्छ 


    जनगणना २०६८

    धेरै जनघनत्व भएको जिल्ला

    काठमाण्डौं, भक्तपुर, ललितपुर,रुपन्देही र धनुषा

    थोरै जनघनत्व भएको जिल्लाहरु

    मनाङ्ग, मुस्ताङ्ग, डोल्पा, हुम्ला र मुगु

    धेरै जनसंख्या भएका जिल्लाहरु

    काठमाण्डौं, मोरङ्ग,रुपन्देही , झापा र कैलाली

    थोरै जनसंख्या भएका जिल्लाहरु

    मनाङ्ग, मुस्ताङ, डोल्पा, रसुवा र हुम्ला

    प्रमुख जाती/धेरै जनसंख्या भएका जाती

    क्षेत्री, ब्रह्मण, मगर,थारु, तामाङ्ग र नेवार

    थोरै  जनसंख्या भएका जाती 

    कुसुण्डा, नुराउ, राउटे, कलार र लोहरुङ्

    प्रमुख भाषा

    नेपाली , मैथिलि , भोजपुरी, थारु र तामाङ्ग

    प्रमुख धर्महरु

    हिन्दु, बौद्ध , इस्लाम, किरात र इसाइ

    नेपालका आदिवासी/जनजातिको मुल थलो

    जातजातीमुल थलोविशेषता
    किसानझापाउराव भाषा बोल्ने
    गनगाईबाँके, बर्दियाकुछवन्दिया पनि भनिने
    छैरोतनमुस्ताङ
    जिरेलदोलखा, रामेछापपाल्दोक शब्द यो जातिसँग सम्बन्धित छ ।
    झाँगडपुर्वि तराइ झापादेखी पर्सासम्ममुण्डरी भाषा बोल्ने
    दनुवारबाँके , बर्दियाविवाहमा दुलाहाको बुबा जन्ति नजाने
    बनकरीयामकवानपुरछ महिना गाउँमा छ महिना जंगलमा बसोबास गर्ने
    याक्खा , देवानसंखुवासभा
    वालुङताप्लेजुङ्ग
    सुनुवाररामेछापकिरातेश्वर महादेवलाइ आफ्नो पुर्वज मान्ने 
    सियारगोरखास्थानिय भाषामा चुम्बा भनिने
    सुरेलदोलखा
    ह्योम्लोसिन्धुपाल्चोक

    नेपालका आदिवासी जनजातीहरुको वर्गिकरण



    हालसम्म रोमन म्यागेसेसे पुरस्कार पाउने नेपाली

    1. महेशचन्द्र रेग्मी
    2. भारतदत कोइराला
    3. डा.सन्दुक रुइत
    4. महाविर पुन
    5. शक्ति समुह


    नेपालका विभिन्न संग्रहालयहरु

    राष्ट्रिय संग्रहालयछाउनी, काठमाण्डौं
    बन्यजन्तु संग्रहालयहेटौंडा, मकवानपुर
    लोकबाजा संग्रहालयत्रिपुरेश्वर, काठमाण्डौं
    गोरखा स्मारक संग्रहालयपोखरा, कास्की
    चेपाङ्ग संग्रहालयशक्तिखोर,चितवन
    त्रिभुवन संग्रहालयहनुमानढोका,काठमाण्डौै
    प्राचिन संग्रहालयगछे,भक्तपुर
    पर्वतारोहण संग्रहालयछिनेडाँडा, पोखरा
    सर्प संग्रहालय

    दमक, झापा

    राष्ट्रिय काष्ठकला संग्रहालयपुजारी मठ, भक्तपुर


    नेपालको पहिलो के?

    • नेपाली भाषाको पहिलो चलचित्र                  = सत्य हरिश्चन्द्र (२००७)
    • नेपालमा बनेको पहिलो चलचित्र                 ‍ = आमा (२०२२)
    • पहिलो रंगिन चलचित्र                               = कुमारी (२०३४)
    • पहिलो सिनेमा हल                                  = जनसेवा सिनेमाहल
    • गीत रेकर्ड गर्ने पहिलो नेपाली                     = सेतुराम श्रेष्ठ

    विश्व सम्पदा सुचिमा सुचिकृत नेपालका सम्पदाहरु




    Topics